zgarnijpremie.pl » Poradniki » Finanse codzienne - poradniki » Jak płacić kartą?

Jak płacić kartą?

12 lut 2024 Komentarze ok. 13 minut czytania Oceń!

Wojciech Wojtczak
Wojciech Wojtczak – redaktor portalu Zgarnijpremie.pl. Absolwent Dolnośląskiej Szkoły …
[email protected]

Pierwsze karty do kont bankowych w Polsce służyły głównie do wypłaty środków w gotówce. Pierwsze polskie karty służące już do płatności dostarczał POLCARD, kiedy to w 1992 roku uruchomił pierwszy w Polsce terminal POS. Wcześniej można było realizować płatności kartą, ale usługa ta była skierowana gównie do zagranicznych turystów. Obecnie płatności bezgotówkowe są dominującą formą wykonywania transakcji. Zabezpieczenia kart są cały czas rozwijane i dostosowywane do obowiązujących standardów technologicznych. Z naszego poradnika dowiesz się, jak płacić kartą wygodnie i bezpiecznie.

Spis treści

Jak zbudowana jest karta płatnicza?

Karta płatnicza popularnie zwana plastikiem to kawałek cienkiego plastiku oznaczonym logo banku oraz instytucji płatniczej, która ją wydała (najczęściej Visa lub Mastercard). Do niedawna karta płatnicza posiadała istotne dane na przodzie oraz tyle karty. Obecnie ze względów bezpieczeństwa coraz częściej możemy spotkać się kartami, które tylko z jednej strony mają nadrukowane wrażliwe dane. To co składa się na budowę to:

pasek magnetyczny
chip
numer karty (rachunku)
imię oraz nazwisko właściciela
data ważności karty
numer zabezpieczający CVV/CVC

Jakie są rodzaje kart płatniczych?

Karty płatnicze to tylko jedno z wielu narzędzi, których możemy dokonywać transakcji. W powszechnym użyciu występuje wiele rodzajów kart płatniczych. Każda z nich służy przede wszystkim do płatności online oraz stacjonarnych. Posiadanie takiej karty umożliwia płacenie zbliżeniowe za pomocą technologii NFC (Near Field Communication), a także za pomocą terminala dzięki paskowi magnetycznemu oraz w internecie przy wykorzystaniu danych karty. Rodzaje kart dzielimy na:

Karty debetowe – karty debetowe zwane często bankomatowymi są powiązane bezpośrednio z rachunkiem bankowym właściciela. Służą do wykonywania płatności stacjonarnych i internetowych oraz do wypłat gotówki z bankomatów, a także wpłat przy wykorzystaniu wpłatomatów. Wszelkie płatności powodują obciążenie rachunku bankowego powiązanego z tą kartą płatniczą.

Karty kredytowe – karty kredytowe pozwalają na dokonywanie zakupów stacjonarnych oraz internetowych na kredyt, czyli na korzystanie z pożyczonych od banków środków do określonego limitu. Płatność kartą kredytową powoduje pomniejszenie przyznanego limitu kredytowego. Właściciel karty musi spłacić zadłużenie w określonym terminie (przed upływem tzw. okresu bezodsetkowego), w przeciwnym razie naliczane są odsetki. Nie każdy klient może otrzymać kartę kredytową. Zanim bank zdecyduje się przyznać nam limit kredytowy, wcześniej musi zbadać naszą zdolność kredytową i ocenić, czy będziemy w stanie spłacać zadłużenie w ustalonych terminach.

Karty przedpłacone – karty przedpłacone (prepaid) to karty, które wymagają wcześniejszego doładowania określoną kwotą przed korzystaniem z nich. Ograniczenie wydatków do dostępnych środków na karcie. Podobne do kart przedpłaconych, karty prepaid wymagają wcześniejszego doładowania, ale mogą być używane wielokrotnie, zazwyczaj na szeroką gamę produktów i usług.

Karty wielowalutowe – karty wielowalutowe to w rzeczywistości zwykłe karty debetowe, które mają uruchomioną usługę wielowalutową. Pozwalają na wykonywanie płatności w kilku walutach za pomocą tylko jednej karty. Podczas transakcji karta sama rozpozna walutę i obciąży odpowiednie konto, o ile będą się na nim znajdowały środki. Rachunki w obcych walutach mogą funkcjonować samodzielnie lub być podpięte pod główne konto bankowe prowadzone w PLN. Zwykle ich otwarcie i utrzymanie jest darmowe. Można je zasilać np. korzystając z internetowych kantorów walut. Karty wielowalutowe doskonale sprawdzają się podczas zagranicznych podróży.

Karty lojalnościowe – karty lojalnościowe są najczęściej emitowane przez sklepy lub firmy i oferują korzyści, rabaty lub nagrody za częste korzystanie z danej karty w danym miejscu.

Karty wirtualne – w ostatnich latach coraz większą popularnością cieszą się wirtualne karty do kont bankowych. Jest to karta płatnicza bez fizycznej postaci. Występuje w formie cyfrowego zapisu. Posiada wszelkie dane identyfikacyjne, aby można było nimi płacić przez internet. Aby płacić taką kartą zbliżeniowo należy powiązać ją z urządzeniem mobilnym z technologią NFC np. smartfon, czy smartwatch.

Jak płacić kartą w sklepie?

Aby korzystać z karty podczas zakupów w sklepie należy ją wcześniej aktywować nadając kod PIN do karty. Aby zapłacić kartą w sklepie należy poinformować sprzedawcę o wybranej metodzie płatniczej. Aby płacić zbliżeniowo należ przyłożyć kartę do terminala w miejscu z widocznym oznaczeniem NFC. Jeśli transakcja nie przekracza wartości 100 zł to dodatkowo autoryzacja nie jest potrzeba. Powyżej tej kwoty należy wprowadzić kod PIN do karty. Alternatywnie, jeśli przykładowo dezaktywowaliśmy możliwość płatności zbliżeniowej na naszej karcie to możemy wprowadzić ją do terminala i zautoryzować transakcję kodem PIN na klawiaturze terminala.

Jak płacić kartą zbliżeniową?

Karta płatnicza zbliżeniowa może być wydana do każdego rodzaju konta bankowego (osobistego, firmowego czy walutowego). Jeśli mamy potrzebę to funkcję zbliżeniowej płatności kartą możemy samodzielnie wyłączyć z poziomu aplikacji mobilnej lub bankowości internetowej.

Aby dokonać płatność kartą w sklepie zbliżeniowo wystarczy podczas dokonywania płatności poinformować sprzedawcę o wyborze metody płatniczej. Wówczas należy zbliżyć swoją kartę płatniczą do terminala płatniczego. Jeśli kwota płatności kartą nie przekroczy 100 zł to transakcji nie trzeba dodatkowo autoryzować wprowadzając na terminalu płatniczym kodu PIN do karty.

Jak płacić kartą przez internet?

Każdą kartą do rachunku bankowego można wykonać płatności internetowe. Aby płacić w internecie kartą potrzebujemy 3 głównych informacji: numer karty płatniczej, datę wygaśnięcia karty oraz 3-cyfrowy numer zabezpieczający CVV/CVC. Dane karty płatniczej mogą być uzupełnione o imię i nazwisko jej posiadacza.

Na etapie finalizacji zakupu internetowego z listy formy płatności wybieramy kartę płatniczą i podajemy wymagane dane. Operacja może być dodatkowo chroniona zabezpieczeniem 3D Secure, co będzie wymagało dodatkowej autoryzacji płatności w aplikacji mobilnej lub podając otrzymany wiadomością sms kod. Opłaty za płatność kartą w internecie oraz skorzystanie z dodatkowego zabezpieczenia nie są pobierane.

Czym jest karta wirtualna i jak z niej korzystać?

Wirtualna karta płatnicza to cyfrowa forma tradycyjnej karty płatniczej, która jest dostępna online i może być używana do dokonywania transakcji bez fizycznej obecności fizycznej karty. Utrzymanie takiej karty zwykle jest darmowe, ale za jej wydanie banki mogą naliczać opłaty. Oto kilka kluczowych cech wirtualnych kart bankowych oraz sposób ich funkcjonowania.

Wirtualne karty mogą być jednorazowe, co oznacza, że można je użyć tylko do jednej transakcji lub wielokrotnego użytku, co pozwala na dokonywanie wielu transakcji do momentu wyczerpania środków lub osiągnięcia określonego limitu płatności. Karty wirtualne w przeciwieństwie do tradycyjnych kart są bezpieczniejsze, ponieważ nie da się ich zgubić. W przypadku jednorazowych kart wirtualnych bezpieczeństwo jest jeszcze większe, ponieważ można ich użyć tylko raz. Takie płatności zapewnia np. Revolut.

Nie wszystkie banki posiadają w swojej ofercie karty wirtualne. Jeśli chcemy z takiej korzystać to musimy wyrobić fizyczną kartę, która dotrze do nas dopiero za kilka dni lub nawet tygodni. W tym czasie możemy korzystać z wirtualnej wersji tej karty. Kiedy dotrze już do nas w formie fizycznej to nie należy jednak aktywować karty płatnicze. Takie rozwiązanie jest dostępne np. w Santander Banku Polska.

Czym są płatności mobilne?

Płatności mobilne to zdobywająca coraz szersze grono zwolenników forma płatności zbliżeniowej. Aby ją wykonać musimy posiadać urządzenie mobilne wyposażone w moduł NFC. Do tego potrzebujemy mieć zainstalowanie oprogramowanie/aplikację obsługującą płatności mobilne. Do do tego programu wprowadzać będziemy dane karty płatniczej. Oprogramowanie do płatności mobilnej zwykle dostarcza producent urządzeń mobilnych lub systemu operacyjnego, z których one korzystają. Wśród najpopularniejszych są: Google Pay, Apple Pay, Garmin Pay, czy FitBit Pay.

Po powiązaniu karty płatniczej z urządzeniem można używać go do płatności mobilnych w sklepach stacjonarnych korzystając z niego, jak z karty zbliżeniowej.

Jak płacić kartą za granicą?

W praktyce każdą kartą możemy płacić za granicą. Jednak płacąc kartą podpiętą wyłącznie do konta bankowego prowadzonego w samych złotych polskich poniesiemy dodatkowe koszty. Prowizja za płatność kartą w innej walucie bez posiadania na rachunku środków w tej samej walucie składa się na koszty przewalutowania według aktualnego kursu stosowanego przez wydawcę karty (VISA lub Mastercard) oraz ewentualnej opłacie pobieranej przez sam bank.

Od pewnego czasu dużą popularnością cieszą się karty wielowalutowe. Są to te same karty debetowe z uruchomioną funkcją wielowalutową, które podpięte są do dodatkowych rachunków walutowych. Rachunki te można założyć oddzielnie lub w ramach posiadanego konta w PLN. Najczęściej banki oferują rachunki walutowe w 4 najpopularniejszych walutach: EUR, USD, CHF oraz GBP. Aby płatność kartą wielowalutową zakończyła się sukcesem na rachunkach walutowych musi znajdować się wystarczająca ilość środków. Konta walutowe można zasilić korzystając z kantorów internetowych (np. internetowego kantoru naszego banku).

Kiedy płatność kartą może zostać odrzucona?

Płacenie za zakupy kartą jest wyjątkowo wygodne oraz stosukowo bezpieczne. Pomimo tego, że proces transakcyjny jest już od wielu lat w powszechnym użyciu to wciąż może się zdarzyć, że płatność zostanie odrzucona. Oto najczęstsze powody niepowodzeń podczas płacenia kartą:

brak środków na koncie – to najczęstszy powód odrzucenia płatności kartą. Dotyczy to zarówno płatności w sklepie stacjonarnym, jak i internetowym, czy płatności zaplanowanych (np. cyklicznych). Jeśli saldo na rachunku, do którego podpięta jest karta płatnicza nie jest w stanie pokryć wartości transakcji to zostanie ona odrzucona komunikatem na terminalu płatniczym, na stronie transakcyjnej lub powiadomieniem w aplikacji mobilnej.

przekroczenie limitu – jeśli przy próbie wykonania większej płatności zostanie ona odrzucona to może się okazać został przekroczony dzienny limit płatności kartą. Osobno ustawiany jest limit dla płatności bezgotówkowych, internetowych i zagranicznych.

awaria techniczna – niejednokrotnie zdarza się, że choć z naszą kartą wszystko jest w porządku to płatność i tak nie może zostać zrealizowana z powodów technicznych. Mogą one wynikać z uszkodzenia terminala, przeciążenia serwera banku (w którym swoje konto prowadzi sprzedawca), czy braku zasięgu terminala.

blokada karty – blokada karty może wynikać z kilku rzeczy, jak skończenie ważności karty, czy zablokowanie jej przez bank, kiedy stwierdzi podejrzenie nieautoryzowanego jej użycia.

Bezpieczeństwo płatności kartą

Płacenie kartami bankowymi, jeśli pamiętamy o zachowaniu podstawowych zasad bezpieczeństwa. Nawet najlepsze i najnowocześniejsze zabezpieczenia płatności kartą dostarczane przez nasz bank mogę nie być wystarczające, jeśli używanie karty płatniczej będzie się odbywało lekkomyślnie. Bezpieczeństwo kart płatniczych zapewniane jest przede wszystkim poprzez:

Szyfrowanie danych – transakcje kartą są zazwyczaj przesyłane za pomocą tzw. tokenizacji, czyli zabezpieczonego kanału komunikacyjnego, co oznacza, że dane są szyfrowane, aby uniemożliwić ich przechwycenie przez niepowołane osoby.

Autoryzacja transakcji – przed dokonaniem płatności, systemy bankowe zazwyczaj wymagają autoryzacji transakcji. Dla płatności zbliżeniowej do kwoty 100 zł taka autoryzacja nie jest wymagana, choć możemy to samodzielnie zmienić w ustawieniach karty poprzez bankowość elektroniczną. Autoryzowanie płatności sprowadza się do wprowadzanie hasła, kodu PIN, czy też skorzystania z innych metod uwierzytelniania np. przez aplikację mobilną.

Zabezpieczenia fizyczne – w przypadku tradycyjnych kart płatniczych, fizyczne zabezpieczenia, takie jak podpisy, hologramy i trójwymiarowe kody bezpieczeństwa, pomagają weryfikować autentyczność karty. Dlatego warto złożyć podpis na swojej karcie płatniczej, ponieważ jest to dodatkowe zabezpieczenie przed nieuprawnionym jej wykorzystaniem.

Monitorowanie transakcji – banki monitorują ruch na kontach klientów w czasie rzeczywistym, a niezwykłe lub podejrzane transakcje mogą skutkować natychmiastowym zablokowaniem karty lub skontaktowaniem się z klientem w celu potwierdzenia transakcji. Takie sytuacje zwykle mogą pojawić się, jeśli przykładowo kwota płatności kartą jest dużo wyższa od standardowo przez nas wykonywanych.

Technologie zabezpieczające – wprowadzenie technologii, takich jak karty z mikroczipem (EMV), dodatkowo zwiększa bezpieczeństwo płatności, zapobiegając niektórym formom oszustw, zwłaszcza w przypadku fizycznych transakcji. Dobrym rozwiązaniem może być również zakup specjalnego etui na kartę płatniczą, która zabezpiecza ją przed przypadkowym lub celowym wykonanym przez oszusta sczytaniem.

Zabezpieczenia 3D Secure online – jest to całkowicie darmowe, dodatkowe zabezpieczenie płatności kartą w internecie. Polega na dodatkowym potwierdzeniu transakcji podczas zakupu online poprzez autoryzację w aplikacji mobilnej naszego banku lub hasłem SMS. W przypadku płatności za zakupy online, systemy bezpieczeństwa obejmują dodatkowe zabezpieczenia, takie jak 3D Secure, które dodatkowo weryfikują tożsamość posiadacza karty podczas transakcji internetowej.

Reklamacje – bezpieczne płatności kartą to jedno z głównych zadań banków. Jeśli w jakiś sposób dojdzie do nieautoryzowanego użycia naszej karty to możemy zawnioskować do naszego banku o zrefundowanie poniesionych strat. Warunkiem jest bezzwłoczne poinformowanie banku o kradzieży. Naturalnie, jeśli bank udowodni nam, że do utraty środków doszło w wyniku naszego niedbalstwa to może nam odmówić wypłacenia jakiegokolwiek zadośćuczynienia.

Limity płatności kartą

Ze względów bezpieczeństwa na płatności kartą nałożone są limity dzienne na płatność kartą przez internet, standardowa płatność kartą w sklepie stacjonarnym oraz na płatności kartą za granicą. Dodatkową limity nałożone są na dzienne wypłaty gotówki również w podziale na krajowe oraz zagraniczne. Możemy samodzielnie zmienić limity płatności kartą poprzez bankowość internetową lub aplikację mobilną.

Ile kosztuje korzystanie z kart płatniczych?

Wykonywanie płatności kartą w sklepie internetowym, czy stacjonarnym jest bezwarunkowo darmowe. Opłacie może być objęte korzystanie z bankomatów należących do innych sieci. Samo posiadanie karty płatniczej (debetowej czy kredytowej) może być objęte miesięczną opłatą. Zwykle można jej uniknąć spełniając wskazane warunki aktywności. Obecnie jedynymi bankami, które nie pobierają prowizji za karty do kont osobistych oferuje Nest Bank oraz Bank Citi Handlowy. Citibank posiada również w swojej ofercie darmową kartę kredytową Citibank-BP.