zgarnijpremie.pl » Poradniki » Finanse codzienne - poradniki » Do jakiej kwoty można płacić gotówką? Sprawdź limity

Do jakiej kwoty można płacić gotówką? Sprawdź limity

12 marca 2025 (Aktualizacja 13.03.2025) Komentarze ok. 10 minut czytania Oceń!

Mateusz Królik
Z wykształcenia dziennikarz, z zawodu specjalista ds. marketingu internetowego – od …
[email protected]

Czy gotówka powoli odchodzi do lamusa? Patrząc na coraz bardziej restrykcyjne przepisy, można odnieść takie wrażenie. Obrót gotówkowy staje się ograniczony, zwłaszcza w transakcjach między firmami. Jeśli jesteś przedsiębiorcą lub osobą fizyczną i zastanawiasz się, jakie obecnie obowiązują limity płatności gotówkowych oraz co przyniosą nadchodzące zmiany w prawie Unii Europejskiej – dobrze trafiłeś. Sprawdź, do jakiej kwoty możesz płacić gotówką i kiedy konieczne jest dokonywanie płatności z wykorzystaniem rachunku płatniczego.

Spis treści

Limity płatności gotówką w Polsce – do jakiej kwoty możesz zapłacić bez przelewu?

Czy w Polsce można jeszcze swobodnie płacić gotówką? Tak, ale nie zawsze i nie każdą kwotę. Zasady są inne dla konsumentów oraz inne dla firm. A jeśli prowadzisz działalność gospodarczą i przyjmowanie płatności związanych z biznesem jest Twoją codziennością, warto uważać. Złamanie przepisów może Cię sporo kosztować.

Aktualne limity transakcji gotówkowych dla konsumentów – czy masz się czym przejmować?

Jeśli robisz zakupy jako osoba fizyczna, limity płatności gotówkowych Cię nie dotyczą – przynajmniej na razie. Możesz kupić samochód, mieszkanie czy najnowszy model laptopa i zapłacić gotówką, jeśli sprzedający się na to zgodzi.

O ile w codziennych transakcjach nie musisz martwić się ograniczeniami, sytuacja zmienia się w kontekście prawa podatkowego. Jeśli dokonujesz większych zakupów, zwłaszcza nieruchomości czy drogich przedmiotów, urzędy skarbowe mogą zwrócić na to uwagę. A jeśli kwota transakcji przekracza pewien próg, sprzedawca ma obowiązek zgłosić to do odpowiednich organów w ramach przeciwdziałania praniu pieniędzy.

Limity dla przedsiębiorców – jaka może być jednorazowa wartość transakcji?

Przedsiębiorców zarejestrowanych w Polsce obowiązuje limit płatności gotówkowych w wysokości 15 000 zł brutto. Oznacza to, że jeśli jednorazowa wartość transakcji przekracza ten próg, musisz zapłacić przelewem lub kartą – innymi słowy, płatność musi odbyć się za pośrednictwem rachunku płatniczego przedsiębiorcy.

Co ważne:

Limit ten dotyczy wszystkich transakcji między firmami (B2B) – zarówno tych jednorazowych, jak i rozłożonych na raty, zaliczki czy przedpłaty liczą się do całkowitej wartości transakcji.
Jeśli prowadzisz działalność gospodarczą i kupujesz coś od innego przedsiębiorcy, obowiązuje Cię limit – niezależnie od formy prawnej firmy.
Limit płatności gotówkowych nie dotyczy transakcji między firmą a osobą fizyczną (czyli B2C).

Płatności gotówkowe a rozliczenia podatkowe – co warto wiedzieć?

Nowe limity płatności gotówką nie tylko wpływają na sposób dokonywania transakcji, ale także na kwestie podatkowe. Przedsiębiorców jednoosobowych wpisanych do rejestru przedsiębiorców oraz wspólników spółki cywilnej obowiązują szczególne zasady dotyczące rozliczania wydatków. Jeśli płatność gotówką przekroczy dopuszczalny limit, taki koszt uzyskania przychodów – wydatek – nie będzie mógł zostać zaliczony do rozliczenia, co oznacza wyższe zobowiązania wobec fiskusa.

Dodatkowo, jeśli przedsiębiorca rozlicza się na zasadach zryczałtowanego podatku dochodowego, również powinien zwracać uwagę na limity transakcji. Wpłynie to na sposób księgowania niektórych przychodów osiąganych w danym roku. Ewidencja operacji gotówkowych jest szczególnie istotna dla firm prowadzących ewidencję środków trwałych. Każda transakcja musi być prawidłowo udokumentowana zgodnie z przepisami podatkowymi. Warto pamiętać, że wartość transakcji, dla której obowiązuje limit płatności gotówkowych, ustalana jest na podstawie kursu walut poprzedzającego dzień dokonania transakcji. Oznacza to, że zmiany kursowe mogą wpływać na konieczność zastosowania płatności bezgotówkowych.

Kary za nieprzestrzeganie limitów – nie warto ryzykować

Przekroczenie limitu płatności gotówką może prowadzić do poważnych konsekwencji finansowych i podatkowych. Najważniejszą sankcją jest brak możliwości zaliczenia takiej płatności do kosztów uzyskania przychodów. Jeśli firma zapłaci gotówką za transakcję powyżej 15 tys. zł brutto, nie będzie mogła odliczyć tego wydatku od podatku, co bezpośrednio wpłynie na wysokość należności wobec fiskusa. W praktyce oznacza to, że przedsiębiorca ponosi dodatkowy koszt, który mógłby zostać zminimalizowany, gdyby transakcja została przeprowadzona za pośrednictwem rachunku płatniczego.

Co więcej, jeśli płatność została dokonana z pominięciem obowiązujących limitów, konieczne będzie zwiększenie przychodów lub odpowiednie zmniejszenie kosztów uzyskania przychodów w miesiącu, w którym nastąpiła transakcja. Wpłynie to na rozliczenie podatkowe całej firmy.

Kary za naruszenie limitów płatności gotówkowych mogą również wynikać z przepisów Ustawy o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu. W przypadku kontroli przedsiębiorca, który dokonał lub przyjął płatność gotówką wbrew obowiązującym przepisom, może zostać ukarany sankcjami finansowymi. Choć wysokość kar jest uzależniona od rodzaju naruszenia, ich skutki są poważne poważne – zwłaszcza jeśli firma działa w sektorze, w którym obrót gotówkowy nadal odgrywa istotną rolę.

Dodatkowo, nieprzestrzeganie regulacji dotyczących limitów może prowadzić do problemów z organami skarbowymi i finansowymi. To w skrajnych przypadkach może oznaczać nałożenie dodatkowych restrykcji na działalność gospodarczą. Dlatego tak ważne jest, aby przedsiębiorcy skrupulatnie przestrzegali obowiązujących zasad i unikali ryzyka związanego z przekroczeniem limitów płatności gotówkowych.

Limity płatności gotówkowych w Unii Europejskiej – w każdym kraju inaczej

Czy w całej Unii Europejskiej obowiązuje taki sam limit płatności gotówką? Nic z tych rzeczy! Każdy kraj ma własne przepisy, choć unijne regulacje stopniowo zmierzają do ujednolicenia zasad. W jednym państwie możesz zapłacić gotówką nawet kilkadziesiąt tysięcy euro, a w innym limit jest tak niski, że trudno kupić za gotówkę nawet porządny telewizor.

Jakie limity płatności gotówką obowiązują w różnych krajach UE?

Różnice są ogromne. Oto kilka przykładów:

Francja – limit płatności to 1000 euro, ale dla turystów spoza UE podniesiony do 15 000 euro.
Hiszpania – limit 1000 euro dla rezydentów i 10 000 euro dla osób spoza UE.
Włochy – obecnie jednorazowa wartość transakcji to 5000 euro, ale w przeszłości było tylko 1000 euro.
Niemcy i Austria – oficjalnie brak limitu, ale w przypadku dużych płatności mogą być wymagane dodatkowe dokumenty.
Polska – jak już wiemy, dla przedsiębiorców 15 000 zł brutto, dla konsumentów brak ograniczeń.

Jak widać, podejście do płatności gotówkowych różni się w zależności od kraju. W niektórych państwach Unii Europejskiej wciąż można płacić gotówką praktycznie bez ograniczeń, ale w innych zaostrzone przepisy mają na celu maksymalne ograniczenie obrotu fizycznym pieniądzem.

Europejskie regulacje – płatności bezgotówkowe jako walka z praniem pieniędzy

Gotówka przez lata była synonimem swobody finansowej, ale dla instytucji kontrolujących rynek to także narzędzie, które może ułatwiać pranie pieniędzy i finansowanie terroryzmu. Dlatego Unia Europejska systematycznie wprowadza regulacje, które ograniczają anonimowe transakcje gotówkowe i promują płatności bezgotówkowe jako bezpieczniejszą, bardziej transparentną formę rozliczeń.

Jednym z podstawowych elementów europejskiej strategii jest ścisła kontrola dużych transakcji. Jeśli wartość operacji przekracza określony próg, przedsiębiorca ma obowiązek dokładnej weryfikacji tożsamości klienta. To rozwiązanie ma na celu wyeliminowanie sytuacji, w których środki finansowe pochodzą z nielegalnych źródeł i są „wybielane” poprzez zakup nieruchomości, samochodów czy innych wartościowych aktywów. UE stawia także na ścisłą współpracę między krajami członkowskimi, co ma pomóc w szybszym wykrywaniu podejrzanych transakcji i eliminowaniu luk w systemie finansowym.

Aby skutecznie egzekwować nowe zasady, powołano Urząd ds. Przeciwdziałania Praniu Pieniędzy i Finansowaniu Terroryzmu (AMLA). Jego zadaniem jest nadzór nad firmami i instytucjami finansowymi oraz koordynacja działań w całej Unii. Urząd ma także uprawnienia do nakładania kar na podmioty, które naruszają przepisy – a sankcje mogą być naprawdę dotkliwe. W zależności od skali naruszenia, grzywna może wynosić od 100 000 euro do nawet 10 milionów euro lub 10% rocznego obrotu firmy.

Co to oznacza w praktyce? UE konsekwentnie dąży do tego, by gotówka odgrywała coraz mniejszą rolę w dużych transakcjach, a przedsiębiorcy i konsumenci częściej korzystali z przelewów bankowych, kart płatniczych lub innych form płatności elektronicznych. Niezależnie od tego, czy jesteś właścicielem firmy, czy osobą prywatną, warto zwrócić uwagę na te zmiany. Wiele wskazuje na to, że przyszłość transakcji w Europie będzie coraz mniej gotówkowa.

Nowe limity płacenia gotówką w UE – jakie zmiany od 2027 roku?

W ubiegłym roku Unia Europejska ustaliła nowe limity płatności gotówkowych, które mają ograniczyć anonimowe transakcje i uszczelnić system finansowy. Przepisy zaczną obowiązywać od 2027 roku. Czy to koniec swobodnego płacenia gotówką? Jeszcze nie, ale idziemy w tym kierunku.

Powyżej 10 tys. tylko przelew na rachunek płatniczy – co zmieniają nowe zasady?

Od 2027 roku w całej Unii Europejskiej będzie obowiązywać ogólnounijny limit płatności gotówkowych na poziomie 10 000 euro. Oznacza to, że jeśli wartość transakcji przekroczy ten próg, płatność będzie musiała zostać dokonana w formie bezgotówkowej – przelewem bankowym, kartą płatniczą lub innym elektronicznym sposobem. Nie ma znaczenia, czy transakcja odbywa się między przedsiębiorcami, czy dotyczy osoby prywatnej – zasady są jednolite.

Dodatkowo, jeśli wartość transakcji przekracza 3 000 euro, sprzedawca lub usługodawca będzie miał obowiązek zweryfikowania tożsamości klienta. Taki wymóg ma zwiększyć przejrzystość transakcji i uniemożliwić wykorzystywanie gotówki w działaniach przestępczych.

Najważniejsze zmiany od 2027 roku:

Limit 10 000 euro dla wszystkich płatności gotówkowych – powyżej tej kwoty obowiązuje przelew lub inna bezgotówkowa forma płatności.
Obowiązek weryfikacji klienta dla transakcji gotówkowych powyżej 3 000 euro.
Możliwość nałożenia wysokich kar na przedsiębiorców i instytucje, które nie stosują się do nowych zasad.

Jakie będą konsekwencje dla firm i konsumentów?

Zmiany oznaczają większą kontrolę nad transakcjami, ale także pewne ograniczenia – zwłaszcza dla osób, które do tej pory preferowały płatności gotówkowe. Przedsiębiorcy będą musieli dokładniej monitorować, czy przyjmowanie płatności realizowanych gotówką nie narusza nowych przepisów. Natomiast klienci, którzy wolą trzymać się tradycyjnych metod, mogą napotkać trudności przy większych zakupach.

W przypadku Polski dodatkowym aspektem będzie konieczność przeliczenia wartości transakcji na złotówki według aktualnego kursu euro. Ponieważ limit ustalono na poziomie 10 000 euro, w praktyce jego złotówkowy odpowiednik będzie się zmieniał w zależności od kursu walut ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski.

To oznacza, że przedsiębiorcy i konsumenci będą musieli na bieżąco sprawdzać kurs euro, by upewnić się, czy ich transakcja mieści się w dozwolonym limicie. W przeciwnym razie konieczna będzie płatność bezgotówkowa, nawet jeśli kilka dni wcześniej dana kwota jeszcze mieściła się w granicach limitu.

Czy to koniec gotówki? Nie do końca, ale widać wyraźnie, że UE konsekwentnie zmierza w stronę transakcji bezgotówkowych. Pytanie, czy w kolejnych latach limity nie zostaną jeszcze bardziej zaostrzone. Obserwując dotychczasowe trendy, taka opcja wydaje się całkiem realna.