Czy przelew na konto dziecka to darowizna?

Czy przelew na konto dziecka to darowizna? To pytanie zadaje sobie wielu rodziców, którzy chcą finansowo wspierać swoje dzieci – zarówno w codziennych wydatkach, jak i przy większych inwestycjach. Wbrew pozorom, nie każdy przelew traktowany jest tak samo przez urząd skarbowy. W artykule wyjaśniamy, kiedy mamy do czynienia z darowizną, jakie są obowiązki podatkowe oraz jak uniknąć nieprzyjemnych konsekwencji.

Wielu rodziców regularnie przekazuje pieniądze swoim dzieciom – na życie, naukę, wynajem mieszkania czy zakup samochodu. W takich sytuacjach często pojawia się wątpliwość: czy przelew na konto dziecka to darowizna, którą trzeba zgłosić do urzędu skarbowego? Odpowiedź nie zawsze jest oczywista, ponieważ wszystko zależy od kwoty, celu przelewu i sytuacji finansowej dziecka. W polskim prawie darowizna ma jasno określoną definicję i w niektórych przypadkach wiąże się z obowiązkiem podatkowym. Brak wiedzy na ten temat może prowadzić do nieprzyjemnych niespodzianek, a nawet kar finansowych. Dlatego warto zrozumieć, czym różni się codzienne wsparcie rodzicielskie od formalnej darowizny. W tym artykule omówimy, kiedy przelew wymaga zgłoszenia, jak go poprawnie udokumentować i jakich błędów unikać. Pokażemy też praktyczne przykłady, które rozwieją najczęstsze wątpliwości.

Czym jest darowizna?

Zanim przejdziemy do oceny, czy przelew środków na konto dziecka stanowi darowiznę, warto zrozumieć, czym w ogóle jest ten typ zobowiązania oraz jakie przepisy prawne go regulują. Zgodnie z artykułem 888 § 1 Kodeksu cywilnego, darowizna polega na tym, że jedna strona – darczyńca – zobowiązuje się do nieodpłatnego przekazania korzyści drugiej stronie – obdarowanemu – kosztem własnego majątku. Innymi słowy, chodzi o przekazanie wartości, takiej jak na przykład pieniądze, bez żądania czegokolwiek w zamian.

Jeśli więc zdecydujesz się przekazać swojemu dziecku określoną sumę pieniędzy z własnych środków i nie oczekujesz z tego tytułu żadnych świadczeń zwrotnych, taki przelew może zostać zakwalifikowany jako darowizna. Warto zaznaczyć, że darowizną mogą być nie tylko środki pieniężne. Może nią być także np. mieszkanie, samochód czy inna rzecz o wartości majątkowej.

Warto mieć świadomość, że nie każde przekazanie czegoś bez opłaty jest traktowane jako darowizna. Przykładowo, rezygnacja z prawa, którego jeszcze się nie nabyło, albo które zostało nabyte w określonych warunkach skutkujących jego automatycznym wygaśnięciem przy rezygnacji nie mieści się w definicji darowizny. Tego rodzaju wyjątki są opisane w artykule 889 Kodeksu cywilnego.

Z formalnego punktu widzenia, umowa darowizny powinna być zawarta w formie aktu notarialnego. Jednak jeśli darowizna została już spełniona – na przykład pieniądze zostały realnie przelane, to nawet przy braku aktu notarialnego, umowa ta pozostaje ważna.

Nie można również zapominać, że darczyńca ma prawo odwołać darowiznę w określonych przypadkach. Takie działanie wymaga złożenia pisemnego oświadczenia skierowanego do obdarowanego. Jednym z powodów uzasadniających cofnięcie darowizny jest tzw. rażąca niewdzięczność ze strony osoby obdarowanej.

Na zakończenie warto przywołać stanowisko Sądu Najwyższego, który jasno wskazuje, że kluczową cechą darowizny jest jej bezinteresowny charakter. Darczyńca działa z pełną świadomością, że nie otrzyma w zamian żadnego świadczenia. Nawet jeśli po stronie obdarowanego pojawiają się pewne zobowiązania, o ile nie mają one realnego znaczenia finansowego, nie wpływa to na bezpłatność całej czynności.

Kiedy przelew na konto dziecka należy traktować jako darowiznę, a kiedy nie?

Przechodząc do praktyki, warto zadać sobie pytanie: czy każdy przelew pieniędzy na konto dziecka oznacza darowiznę? Otóż nie – sytuacja nie jest tak jednoznaczna. Sam fakt przelania środków nie przesądza jeszcze o tym, że mamy do czynienia z darowizną w sensie prawnym. Kluczowe znaczenie ma tu cel, na jaki środki te są przekazywane.

W przypadku drobnych, regularnych wpłat na potrzeby codzienne, takich jak: kieszonkowe, jedzenie czy transport, mamy do czynienia z naturalną formą wsparcia rodzicielskiego. Takie przekazy nie wymagają zgłoszeń ani nie pociągają za sobą konsekwencji podatkowych, ponieważ wynikają z obowiązku utrzymania dziecka.

Jeśli dziecko jest jeszcze niesamodzielne (niepełnoletnie lub studiujące i nieposiadające własnych dochodów), przekazywane przez rodziców środki finansowe stanowią realizację obowiązku alimentacyjnego. Obowiązek ten jest opisany w Kodeksie rodzinnym i opiekuńczym i dotyczy zapewnienia dziecku środków na życie oraz rozwój. Tego rodzaju przelewy nie są traktowane jako darowizna i nie trzeba ich zgłaszać do urzędu skarbowego ani opodatkowywać.

Sytuacja ulega zmianie, gdy rodzic przekazuje dziecku znaczną sumę pieniędzy w konkretnym celu, niezwiązanym z bieżącym utrzymaniem, na przykład na zakup mieszkania, samochodu czy rozpoczęcie działalności gospodarczej. Przykładowo, przelew w wysokości 100 000 zł na rachunek dziecka w celu sfinansowania zakupu nieruchomości będzie już traktowany jako darowizna. W takim wypadku istnieje obowiązek zgłoszenia tej czynności do urzędu skarbowego, a dowodem przekazania środków będzie potwierdzenie przelewu bankowego.

Generalnie rzecz biorąc każde przekazanie pieniędzy dziecku, które nie jest związane z realizacją obowiązków alimentacyjnych, może zostać uznane za darowiznę. Oznacza to, że jeśli dziecko jest już finansowo niezależne – pracuje, samodzielnie się utrzymuje, a rodzic mimo to przekazuje mu dobrowolnie pewną kwotę, taki przelew będzie podlegał pod przepisy dotyczące darowizn.

Abyś lepiej to zrozumiał, spójrz na poniższe przykłady!

Aby rozstrzygnąć, kiedy przelew na konto dziecka podlega zgłoszeniu jako darowizna, warto przeanalizować konkretne sytuacje z życia codziennego. W wielu rodzinach przekazywanie pieniędzy dzieciom to naturalna forma pomocy. Warto jednak pamiętać, że nie każda taka transakcja będzie uznana za darowiznę w rozumieniu prawa. Przykłady poniżej pomogą Ci lepiej zrozumieć, kiedy mamy do czynienia z darowizną, a kiedy jedynie z obowiązkiem rodzica wobec dziecka.

Wsparcie finansowe na wkład własny do kredytu mieszkaniowego

Rodzice, pan Piotr i pani Anna, postanowili pomóc swojemu dorosłemu synowi Kamilowi, który starał się o kredyt hipoteczny na mieszkanie. Z uwagi na brak wymaganych środków na wkład własny, przelali mu 80 000 zł.

👉 Czy taki przelew to darowizna?

Tak. Przekazanie tak dużej kwoty dorosłemu, niezależnemu dziecku w celu zakupu nieruchomości stanowi darowiznę. W takiej sytuacji należy zgłosić przelew do urzędu skarbowego.

Regularne przelewy dla studiującego dziecka

Pani Maria wspiera swoją córkę Zosię, która studiuje poza domem. Co miesiąc przesyła jej środki na życie – opłaty za mieszkanie, wyżywienie i inne bieżące potrzeby. Dodatkowo co semestr przelewa większą sumę na opłacenie czesnego.

👉 Czy te środki trzeba zgłaszać jako darowiznę?

Nie, ponieważ Zosia nie jest jeszcze finansowo samodzielna, a przelewy te wynikają z obowiązku alimentacyjnego. Takie wsparcie nie wymaga zgłoszenia do urzędu skarbowego i nie podlega opodatkowaniu.

Kieszonkowe dla dziecka

Pan Robert przesyła swojemu synowi Bartkowi drobne kwoty na kieszonkowe, np. na obiady w szkole czy codzienne wydatki.

👉 Czy to darowizna?

Nie. Niewielkie, regularne przelewy tego typu traktowane są jako część codziennego utrzymania dziecka. To forma naturalnego wsparcia, która nie wymaga formalności podatkowych.

Pieniądze na zakup samochodu dla dorosłego dziecka

Pan Michał przelał swojej córce Oli 50 000 zł na zakup jej pierwszego auta.

👉 Czy ten przelew wymaga zgłoszenia?

Tak. Przekazanie znacznej kwoty dorosłemu, niezależnemu finansowo dziecku na zakup dobra trwałego, jakim jest samochód, stanowi darowiznę. Taką transakcję należy zgłosić do urzędu skarbowego.

Jak widzisz, decydujące znaczenie ma nie tylko kwota przelewu, ale też sytuacja życiowa i finansowa dziecka oraz cel przekazywanych środków. Jeśli masz już ogólne rozeznanie, które przelewy uznaje się za darowiznę, zachęcam do dalszego czytania – w kolejnym fragmencie wyjaśnię, jak zgłosić darowiznę i kiedy trzeba zapłacić podatek.

Kiedy konieczne jest zgłoszenie darowizny do urzędu skarbowego?

W przypadku darowizn przekazywanych przez rodziców dzieciom obowiązek ich zgłoszenia zależy przede wszystkim od wartości przekazywanej kwoty. Aktualnie, zgodnie z przepisami obowiązującymi od 1 lipca 2023 roku, jeśli suma darowizn od jednego darczyńcy nie przekracza 36 120 zł, nie trzeba zgłaszać tego faktu fiskusowi, a sama darowizna jest zwolniona z opodatkowania.

Jeżeli jednak wartość przekazanych środków przewyższa ten próg, konieczne jest złożenie formularza SD-Z2, czyli zgłoszenia o nabyciu własności rzeczy lub praw majątkowych. Należy to zrobić w ciągu sześciu miesięcy od dnia otrzymania darowizny. Tylko w takim przypadku możliwe jest skorzystanie z pełnego zwolnienia z podatku od darowizn w najbliższej rodzinie (czyli tzw. zerowej grupie podatkowej).

💡 Kto powinien zgłosić darowiznę?

Obowiązek zgłoszenia darowizny spoczywa na obdarowanym, czyli dziecku. Jeśli natomiast dziecko nie osiągnęło jeszcze pełnoletności, formalności w jego imieniu załatwia rodzic lub inny przedstawiciel ustawowy.

Warto przy tym pamiętać, że podniesienie kwoty wolnej od podatku do poziomu 36 120 zł (z poprzednich 10 434 zł) to znaczące ułatwienie dla rodzin, które chcą wspierać swoje dzieci finansowo bez konieczności uiszczania daniny.

📌 Uwaga na terminy!

Niedopełnienie obowiązku zgłoszenia darowizny w ustawowym terminie może mieć poważne konsekwencje. Jeśli dziecko (lub jego przedstawiciel) nie złoży formularza na czas, urząd skarbowy może naliczyć podatek od całej kwoty darowizny, nawet jeśli w teorii powinna być ona zwolniona.

W jaki sposób zgłasza się US?

Jeśli otrzymasz darowiznę od osoby z najbliższej rodziny, na przykład od rodziców, masz prawo skorzystać ze zwolnienia z podatku od spadków i darowizn. Warunkiem jest jednak zgłoszenie tej darowizny do odpowiedniego urzędu skarbowego. Kluczowym dokumentem w tym procesie jest formularz SD-Z2. To właśnie jego złożenie umożliwia skorzystanie z pełnego zwolnienia podatkowego.

Formularz SD-Z2 można złożyć osobiście w urzędzie skarbowym właściwym dla miejsca zamieszkania obdarowanego. Alternatywnie, dokument można wysłać pocztą lub złożyć elektronicznie za pośrednictwem platformy ePUAP, co stanowi wygodne rozwiązanie dla osób preferujących kontakt online.

Warto przed złożeniem formularza zapoznać się z aktualnymi informacjami dostępnymi na oficjalnej stronie rządowej – znajdziesz tam szczegółowe instrukcje, jak prawidłowo wypełnić dokument oraz do którego urzędu go skierować. Dobrą praktyką jest również kontakt telefoniczny z urzędem, zwłaszcza jeśli masz wątpliwości co do formalności – często można dzięki temu uniknąć błędów i zarezerwować dogodny termin wizyty.

Z doświadczenia wynika, że pracownicy urzędów skarbowych są zazwyczaj pomocni i chętnie udzielają wyjaśnień osobom zgłaszającym darowizny. Najważniejsze to działać zgodnie z przepisami i nie odkładać zgłoszenia na ostatnią chwilę – rzetelne wypełnienie obowiązków podatkowych pozwala uniknąć niepotrzebnych komplikacji w przyszłości.

A co jeśli nie zgłosisz darowizny do urzędu?

Zaniechanie zgłoszenia darowizny do urzędu skarbowego w przewidzianym terminie może mieć poważne skutki podatkowe. Jeśli rodzic przekaże dziecku darowiznę – np. w postaci gotówki lub nieruchomości – a ta nie zostanie zgłoszona w ciągu 6 miesięcy, fiskus potraktuje ją zgodnie z ogólnymi przepisami podatkowymi. W praktyce oznacza to obowiązek złożenia deklaracji i uiszczenia podatku od spadków i darowizn.

Dla zobrazowania – wyobraź sobie sytuację, w której rodzice kupują dziecku mieszkanie na czas studiów. Jeżeli dziecko nie złoży w terminie formularza SD-Z2, automatycznie traci prawo do skorzystania z ulgi podatkowej. Co istotne, termin ten ma charakter nieprzywracalny – nie da się go „odzyskać” ani przesunąć, nawet jeśli opóźnienie wynika z niewiedzy.

W przypadku, gdy urząd skarbowy po latach odkryje niezgłoszoną darowiznę, np. w trakcie kontroli, obdarowany będzie zobowiązany do zapłaty podatku według zasad ogólnych. W skrajnych przypadkach może to również wiązać się z sankcjami – na przykład grzywną za niewywiązanie się z obowiązku podatkowego.

Brak zgłoszenia może być potraktowany jako unikanie opodatkowania. Wówczas wysokość należnego podatku może wynieść od 3% do nawet 20%, w zależności od wartości darowizny i stopnia pokrewieństwa między stronami. Dodatkowo jeśli urzędnicy zakwestionują pochodzenie środków przekazanych w darowiźnie – na przykład uznają, że nie zostały one udokumentowane – darczyńca może zostać obciążony podatkiem od tzw. nieujawnionych dochodów.

Co ważne, nawet jeśli osoba, która nie zgłosiła darowizny, zdecyduje się złożyć tzw. czynny żal, czyli przyzna się do błędu i samodzielnie poinformuje urząd o niedopełnieniu formalności, nie gwarantuje to uniknięcia odpowiedzialności. Dlatego tak istotne jest, by przestrzegać ustawowych terminów i dopełnić wszystkich wymaganych formalności – to najlepszy sposób, aby uniknąć problemów w przyszłości.

To koniecznie zapamiętaj z tego tekstu!

Aby bezpiecznie przekazywać pieniądze swojemu dziecku i nie narazić się na nieprzyjemności ze strony urzędu skarbowego, zapamiętaj te kluczowe zasady:

Kiedy nie chcesz zgłaszać darowizny:

• Nie przekraczaj kwoty 36 120 zł – dotyczy to zarówno jednej darowizny, jak i sumy wszystkich przekazów z ostatnich 5 lat.
• Limit ten obowiązuje w najbliższej rodzinie, czyli m.in. między rodzicami a dziećmi (tzw. zerowa grupa podatkowa).

Gdy przekroczysz limit:

• Zgłoś darowiznę w ciągu 6 miesięcy – wystarczy złożyć formularz SD-Z2, aby skorzystać ze zwolnienia podatkowego.
• Zgłoszenie pozwala uniknąć podatku, nawet jeśli przekazana kwota jest wysoka – warunkiem jest dotrzymanie terminu.

Jak bezpiecznie przelewać pieniądze dziecku:

1. Opisuj dokładnie przelewy – w tytule wpisz, czy jest to np. „kieszonkowe”, „utrzymanie dziecka” (alimentacja), czy „darowizna”.
2. Pilnuj limitów kwotowych – jeśli zbliżasz się do 36 120 zł w ciągu 5 lat, rozważ wcześniejsze zgłoszenie.
3. Nie zwlekaj ze zgłoszeniem – jeśli kwota przekroczyła limit, masz 6 miesięcy na złożenie formularza SD-Z2, by uniknąć kary i podatku.

Masz wątpliwości?

• Skonsultuj się z doradcą podatkowym lub prawnikiem – pomoże Ci prawidłowo zinterpretować przepisy i wypełnić dokumenty.

Możesz też zadzwonić lub udać się do urzędu skarbowego – urzędnicy chętnie udzielają informacji i wsparcia.

Chcesz być na bieżąco z promocjami bankowymi? Dołącz do –> naszej grupy na Facebooku <–, a wtedy żadna fajna oferta Ci nie ucieknie!