Utrata bliskiej osoby to trudny czas, a dodatkowe formalności związane z dostępem do środków na rachunkach bankowych zmarłego mogą stanowić dodatkowe obciążenie. W Polsce proces ten jest ściśle uregulowany przez prawo bankowe i wymaga dopełnienia określonych formalności.
Pierwszym krokiem po śmierci właściciela konta jest zidentyfikowanie wszystkich rachunków bankowych należących do zmarłego. Jeśli nie posiadasz pełnej wiedzy na ten temat, warto sprawdzić dokumenty pozostawione przez zmarłego, takie jak korespondencja bankowa czy umowy. Możesz również skontaktować się z bankami, w których zmarły mógł posiadać rachunki, przedstawiając akt zgonu oraz dokument potwierdzający Twoje uprawnienia jako spadkobiercy.
Ciekawostka: Od 2020 roku spadkobiercy po śmierci właściciela konta mogą skorzystać z systemu Centralnej Informacji o Rachunkach Bankowych, który pozwala na sprawdzenie, czy zmarły miał konto w danym banku. Wystarczy złożyć wniosek do wybranego banku.
Aby uzyskać dostęp do środków zgromadzonych na rachunkach bankowych zmarłego, niezbędne jest formalne stwierdzenie nabycia spadku. Można to uzyskać poprzez sądowe stwierdzenie nabycia spadku, co wymaga złożenia wniosku do właściwego sądu rejonowego i uzyskania prawomocnego postanowienia. Alternatywnie, możliwe jest notarialne poświadczenie dziedziczenia, które pozwala na szybsze przeprowadzenie procedury u notariusza.
Ważne: Opłata za notarialne poświadczenie dziedziczenia po śmierci właściciela konta wynosi zazwyczaj kilkaset złotych, podczas gdy opłata sądowa za wniosek o stwierdzenie nabycia spadku to 100 zł.
Jeśli zmarły złożył w banku dyspozycję na wypadek śmierci, wskazane w niej osoby mogą otrzymać środki bez konieczności przeprowadzania postępowania spadkowego. Warto jednak pamiętać, że kwota wypłaty z tytułu takiej dyspozycji nie może przekroczyć dwudziestokrotności przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw na dzień śmierci posiadacza rachunku.
Ciekawostka: W 2024 roku przeciętne wynagrodzenie w sektorze przedsiębiorstw wynosiło około 7500 zł brutto, co oznacza, że maksymalna kwota, jaką można wypłacić na podstawie dyspozycji, wynosiła ok. 150 000 zł.
Po śmierci właściciela konta i uzyskaniu dokumentu potwierdzającego nabycie spadku, czyli prawomocnego postanowienia sądu lub aktu poświadczenia dziedziczenia, należy złożyć w banku odpowiedni pisemny wniosek o wypłatę środków. Bank może również wymagać przedłożenia aktu zgonu oraz dokumentu tożsamości spadkobiercy.
W przypadku rachunków wspólnych, po śmierci właściciela konta, umowa rachunku bankowego pozostaje w mocy, a współposiadacz rachunku może nadal z niego korzystać. Natomiast pełnomocnictwa do rachunku wygasają wraz ze śmiercią posiadacza rachunku, co oznacza, że pełnomocnik traci prawo do dysponowania środkami.
Uwaga: Jeśli zmarły posiadał kredyt, jego spłata również podlega dziedziczeniu. Bank ma prawo do potrącenia zaległych rat z rachunku bankowego przed przekazaniem środków spadkobiercom.
Środki zgromadzone na rachunku terminowej lokaty oszczędnościowej również wchodzą w skład masy spadkowej. Procedura ich wypłaty jest analogiczna do tej dotyczącej standardowych rachunków bankowych.
Wraz ze śmiercią posiadacza rachunku lub lokaty banki zazwyczaj nie naliczają dodatkowych opłat za wcześniejsze zerwanie lokaty przez spadkobierców.
Warto pamiętać, że banki nie mają obowiązku informowania spadkobierców o istnieniu rachunków zmarłego. Dlatego tak istotne jest samodzielne podjęcie działań mających na celu ustalenie pełnego stanu majątku zmarłego. Każda sytuacja może być inna, dlatego w przypadku wątpliwości warto skonsultować się z prawnikiem specjalizującym się w prawie spadkowym lub bezpośrednio z przedstawicielem banku.
Dodatkowa porada: Warto sprawdzić, czy zmarły posiadał polisę na życie na wypadek śmierci. Wiele osób decyduje się na ubezpieczenie, które może pokryć nie tylko koszty pogrzebu, ale także wesprzeć spadkobierców.
4,8%
od 5 000 zł (w placówkach) lub od 1 000 zł (innymi kanałami sprzedaży) do 190 000 zł
1 000-190 000 zł
3 miesiące
bez konta osobistego